Het is de laatste tijd redelijk rustig in Basrah na de periode van hevige onlusten een paar weken geleden. Ik las van de week een artikel over de huidige situatie in de stad en daar wordt een mens niet vrolijk van. 

Veertig jaar geleden was Basrah een prachtige stad, welvarend door de handel en het toerisme. De stad had schitterende huizen uit de Ottomaanse tijd en vele kanalen waardoor het het Venetië van het Midden-Oosten werd genoemd. Het is allemaal misgegaan door oorlogen, verwaarlozing en corruptie. Behalve de twee Golf-oorlogen heeft Basrah heel erg geleden onder de acht-jarige oorlog met Iran, nog voor de eerste Golf-oorlog. De grens met Iran is hier hemelsbreed maar enkele tientallen kilometers vandaan en Basrah lag dus in de vuurlinie.

De mensen in Basrah hebben volledig het vertrouwen in de overheid en de politiek verloren, en dat is gebaseerd op wat er gedaan is sinds 2003 om de stad weer op te bouwen. Er is behalve een winkelcentrum en een paar vijf-sterren hotels en restaurants helemaal niets herbouwd. De havenfaciliteiten en het vliegveld zijn hersteld en verbeterd, maar in de stad zelf is er voor de bewoners nog vrijwel niets gedaan. En dat, zegt men, terwijl deze streek door zijn enorme olie-voorraden schatrijk zou moeten zijn maar vrijwel al het geld verdwijnt naar de hoofdstad Bagdad.

Basrah is een van de weinige steden in het Midden-Oosten zonder een effectief waterzuiveringssysteem en het ooit geavanceerde rioleringssysteem functioneert niet meer waardoor de mooie kanalen verworden zijn tot stinkende poelen. Maar er schijnt hoop te zijn aan de horizon want de centrale overheid heeft een lening weten los te peuteren bij Japan om de riolering te gaan verbeteren en met geld van Koeweit wordt er op dit moment een ziekenhuis gebouwd. De Wereldbank komt ook financieel te hulp om de ernstige luchtverontreiniging in de stad tegen te gaan die veroorzaakt wordt door het verbranden (flaren) van het gas van de nabijgelegen olievelden.

En met name voor dat laatste spelen wij als Basrah Gas Company weer een belangrijke rol, maar dat heb ik gisteren al verteld…

We hadden vandaag een vergadering voor het hele kamp, geleid door onze Managing Director. Dit wordt een keer in de drie maanden wordt georganiseerd maar dit was de eerste voor mij want de vorige twee keren was ik net vrij. Deze keer zou het ook een bijzondere vergadering moeten worden want hij zou gehouden worden in het nieuwe recreatie-centrum in het kamp want meteen ook feestelijk geopend zou worden.

Vandaag kregen we allemaal een mailtje dat de vergadering verplaatst moest worden want het nieuwe recreatie-centrum is nog niet klaar. Of eigenlijk is het wel klaar maar alle elektriciteit in het gebouw is afgekeurd en moet helemaal opnieuw worden aangelegd. De vergadering werd daarom verplaatst naar de sportzaal, die vanaf vier uur ’s middags dan ook gesloten was omdat alle apparatuur aan de kant geschoven moest worden om plaats te maken voor een paar rijen stoelen.

Nu was vanavond eigenlijk mijn vrije avond, aangezien ik een schema probeer aan te houden van twee avonden sporten en de derde avond vrij. Maar hoewel ik de afgelopen twee dagen al had gesport had ik eigenlijk besloten om vanavond nog wat krachttraining te gaan doen voor mijn benen, maar dat ging dus nu niet door. En dan was de vergadering ook nog eens van zeven tot acht dus we moesten tegen onze gewoonte in vroeg aan de avond-dis.

De vergadering zelf was informatief maar ging over het reilen en zeilen van het bedrijf, daar zal ik jullie verder maar niet mee vermoeien. Daarom maar een foto die ik vanmorgen maakte tijdens de wandeling naar kantoor:

Gisteren is de wind gedraaid van het noorden naar het zuiden en dat heeft tot gevolg gehad dat het een stuk aangenamer aanvoelde, met name in de avond was het een stuk zachter dan de afgelopen dagen. Omdat de wind nu uit de richting van de Perzische Golf kwam was de aangevoerde lucht ook vochtiger en er werd dan ook voor vannacht regen voorspeld.

Dat leek me gistermiddag en ook gisteravond nog onwaarschijnlijk want de lucht was volkomen helder. Toch werd ik om vier uur vannacht gewekt door het geluid van regen die op het dak kletterde. Ik ben weer ingeslapen en toen ik wakker werd was het gelukkig weer droog. De regenval was duidelijk te merken in het kamp en na het ontbijt op weg naar kantoor want overal lagen enorme plassen die vaak zo groot en diep waren dat ik er omheen moest lopen. 

Hieronder een paar plaatjes daarvan. Het licht wat je op de eerste twee foto’s iets links van het midden op de achtergrond ziet is overigens niet van de zonsopgang maar van een flare ergens buiten het kamp.

En er was een bijzonder gebeuren op het fabrieksterrein vandaag waarvoor we gisteren al waren gewaarschuwd. Er zou vandaag een demonstratie plaatsvinden op het terrein, en nee, niet van woedende burgers uit Basrah maar van onze eigen Iraakse collega’s. Ze zouden in de ochtend gaan protesteren bij het Administratiegebouw tegen een aantal financiële maatregelen die in hun nadeel werken. Die maatregelen worden overigens genomen door hun Iraakse moedermaatschappij die ook een aandeelhouder is van dit bedrijf. Deze collega’s zijn namelijk net als wij door Shell uitgeleend aan BGC, maar zij hebben dus ook te maken met de arbeidsvoorwaarden van hun eigen bedrijf.

Toen we op weg gingen naar de lunch kwamen we langs de plek van de demonstratie waar we zagen dat het nog niet helemaal was afgelopen, er waren nog steeds groepen mensen die met elkaar stonden te praten, maar naar bleek was het allemaal gemoedelijk verlopen. 

Vanmorgen werd ik buiten verrast door mist, en niet zomaar mist want dat hebben we al eerder gehad, maar echte dikke mist. Het zicht was hier en daar op donkere plekken minder dan vijftig meter.

Gek genoeg voelde het niet eens zo koud aan als gisteren, ondanks al dat vocht in de lucht en de toch nog steeds wel flinke wind. De verwachting was dat de mist na de opkomst van de zon wel snel zou verdwijnen maar dat gebeurde niet echt, het bleef tamelijk lang hangen tot wel een uur of tien.

De mist had deze keer ook grote gevolgen. Een paar collega’s die vandaag moesten vertrekken keken vanmorgen vroeg behoorlijk benauwd want als de mist zou aanhouden zou dat wel eens gevolgen kunnen hebben voor het vliegverkeer.

De luchthaven van Basrah is namelijk ondanks de modernisatie van de afgelopen jaren nog steeds niet uitgerust met apparatuur die het mogelijk maakt om vliegtuigen “blind” te laten landen bij slecht weer of slecht zicht. Mijn maat John ondervond dat een paar weken geleden toen zijn vlucht vanuit Dubai niet kon landen en terug moest keren naar Dubai. Niet dat hij het erg vond, hij “moest” nu een dagje langer doorbrengen in Dubai en de luchtvaartmaatschappij compenseerde hem met een gratis business-class ticket, vrij te besteden…

Het is dus niet zo erg als de luchthaven dicht zit als je aankomt, het is pas echt vervelend als het gebeurt als je moet vertrekken. En inderdaad bleken veel vluchten ernstig vertraagd, de eerste landden pas rond het middaguur. Ik weet niet of er collega’s op de ochtendvlucht naar Dubai zaten maar die hadden dus ruim een paar uur vertraging. De collega’s op de middagvlucht waren in ieder geval behoorlijk opgelucht toen de mist vanmorgen eindelijk optrok.

Maar er waren nog meer gevolgen van de mist. Vanmorgen vroeg werden diverse konvooien, naar de luchthaven en naar de andere locaties, allemaal opgeschort tot nader order omdat het te gevaarlijk werd geacht om de weg op te gaan. Klinkt logisch want de wegen zijn al niet best en tamelijk smal, en dat gecombineerd met de rijstijl van de lokale bevolking, dan zit een ongeluk in een klein hoekje.

En tussen de middag tijdens de lunch hoorde ik dat ook het kamp was afgesloten om half zeven, de hekken gingen dicht en niemand mocht er in of uit totdat de mist opgetrokken was. Ikzelf had daar geen last van want ik was zoals gewoonlijk al voor zessen naar het fabrieksterrein gewandeld maar iedereen die vandaag later dan half zeven naar zijn werk ging had dus pech en moest wachten. Tot een uur of tien, toen de mist vrij snel oploste.

Hoewel het de meeste expats wel bezighoud en de vraag “Ben jij hier met de Kerst of ben je thuis?” door vrijwel iedereen al aan iedereen is gesteld is er van een Kerstsfeer weinig te merken. Op kantoor zeker niet, wat natuurlijk niet vreemd is aangezien de meeste mensen hier moslim zijn en die vieren Kerst niet. Het is hier dan ook geen feestdag waarop iedereen vrij is, er wordt morgen gewoon gewerkt.

Het restaurant in het kamp is de enige plek waar wel een Kerstsfeer is. Dat werd de afgelopen twee weken al beetje bij beetje versierd met kerstverlichting, slingers en zelfs een paar kleine kerstbomen, en gisteren stonden er zelfs aan weerskanten naast de ingang twee Kerstmannen. Die zagen er overigens wel zodanig uit dat ik meteen visioenen kreeg van de Filipijnen waar ze ook gek op dit soort dingen zijn.

Allebei de Kerstmannen, niet levensgroot maar toch zeker een meter hoog, waren voorzien van een saxofoon en een van de twee bewoog zelfs swingend heen en weer op de maat van muziek. Niet helemaal de Kerstsfeer zoals we die in Nederland gewend zijn, maar meer zoals ik al zei die van de Filipijnen en waarschijnlijk ook van de Verenigde Staten waar zulke wanstaltigheden tenslotte hun oorsprong hebben.

Ja, wat zal ik er nog meer van zeggen, kijk zelf maar.

Vandaag was weer een gewone dag want Tweede kerstdag wordt vrijwel nergens gevierd. Vanmorgen bij het ontbijt was de eetzaal dan ook weer helemaal in “normale” staat teruggebracht, alleen hadden ze alle kerstversiering gelaten waar het was en dus had het nog steeds een feestelijk tintje.

Het was alleen bijzonder rustig toen ik aankwam om even over half zes, er waren zegge en schrijven twee mensen die al zaten te eten en voor het buffet was geen rij, sterker nog er was daar niemand.

Je ziet hiernaast een foto van het “warme” gedeelte van het buffet. Hier staan de bakken met worstjes, scrambled eggs, bacon (van rundvlees uiteraard), pap, pannenkoekjes, french toast en noem maar op. Aan het eind rechts loop je de zaal weer in en daar vind je het fruit, brood, broodbeleg en diverse soorten cornflakes, oftewel de “koude” buffetten.

Hier komen we dus drie keer per dag, niet alleen voor het ontbijt maar ook voor de lunch en het diner.

Variatie is er zat want behalve dat er per maaltijd altijd heel veel keus is is er iedere dag ook nog eens een ander menu. Zo is de vrijdagavond “steak night” en de woensdag is “burger night”. Voor mij is de woensdag de vervanger voor de vrijdagavond thuis die traditioneel patat-avond is. De hamburger met patat smaakte vanavond dan ook weer heel best, al denk ik dat ik de volgende shift maar tubes mayonaise mee neem van thuis want wat hier doorgaat voor mayonaise…

Vrijwel iedere ochtend zit ik met hetzelfde clubje aan het ontbijt: Ian uit Schotland die in hetzelfde gebouw werkt als ik en een directe collega van mij is, Haider die uit Bagdad komt en (als hij er is) Paul uit Engeland. Meestal loop ik na het ontbijt met Haider naar kantoor en gedurende de anderhalve kilometer lange wandeling praten we over van alles en nog wat.

Haider heeft ook veel in het buitenland gewerkt en is ook in Nederland geweest. Hij is altijd vol lof over Nederland (wat hij een voorbeeld vindt voor zijn eigen land) en mijn vragen aan hem gaan meestal over het leven in Irak, en met name over de verschillen tussen het noorden en het zuiden in het algemeen en tussen Bagdad en Basrah in het bijzonder.

Vandaag kwam al aan de ontbijttafel het onderweg religie ter sprake, iets waar we normaal gesproken heel voorzichtig mee zijn maar het was Haider zelf die erover begon. Hij is Sjiitisch, net als de meesten hier in het zuiden, maar desondanks moet hij weinig hebben van het fundamentalistische gedachtegoed wat vanuit Iran aan het overwaaien is. Volgens hem is het vroeger zo welvarende Basrah ten onder gegaan aan de religieuze fanatici, en hij ziet met lede ogen aan dat dat steeds meer vaste voet aan de grond aan het krijgen is.

Bagdad is dan ook blijkbaar veel moderner dan Basrah, al geeft hij toe dat er onder de noordelijke Soennieten ook gevaarlijke fanatici zitten en waar IS het bewijs van is. Haider maakt zich er vooral druk over dat er misbruik wordt gemaakt door sommige religieuze leiders van het gebrek aan onderwijs en analfabetisme onder de lagere bevolkingsgroepen om hun visie op het geloof door te drukken en op die manier veel volgelingen te krijgen. De meeste van die volgelingen geloven blindelings wat ze wordt verteld omdat ze niet beter weten.

Haider gaf nog een voorbeeld van hoe het fundamentalisme erin sluipt. Zijn beide zoons zijn gek op schaken, maar toen iemand (puur uit interesse) vroeg aan een van hen of hij van schaken houdt zei Haider’s zoon, “Nee, schaken is haram (slecht)”. Haider vroeg waarom hij dat in vredesnaam had gezegd en zijn zoon antwoordde dat zijn tante dat had gezegd. En die tante bleek het gehoord te hebben van een religieus persoon die dat op tv had gezegd…

En zo is het in Irak al net als overal, een kleine groep malloten krijgt doordat ze de grootste bek hebben veel invloed terwijl de meerderheid het gelaten over zich heen laat komen in de hoop dat het wel overwaait. Volgens Haider gaat dat laatste hier in het zuiden niet gebeuren…

Misschien een beetje een raar onderwerp vandaag maar het is iets wat me wel bezig houdt. Ik verslijt hier namelijk sokken, dat is niet normaal meer, en ik heb ook al een paar schoenen de vuilnisbak in kunnen kieperen. Het merkwaardige hieraan is dat ik normaal gesproken nou niet bepaald bekend sta als iemand die snel schoenen en zelfs sokken verslijt, dus er is hier toch wat bijzonders aan de hand.

En ik denk dat ik weet wat het is. Allereerst loop ik hier veel, alleen al de wandeling naar kantoor en terug is al vier keer anderhalve kilometer op een dag. En die wandeling gaat ook nog een veelal over grind en steentjes, dat zit door het zand en het zit in het asfalt van de geplaveide wegen, en het zijn vaak ook van die kleine scherpe steentjes. Daar zit hem waarschijnlijk de kneep.

Tijdens mijn derde shift heb ik al een paar schoenen weg kunnen gooien waarvan de zolen van zowel de linker als de rechter schoen helemaal door waren. Nou waren het van die goedkope schoenen van zo’n internet aanbiedingen-site maar toch, ik had ze net zes maanden en ik had ze nou ook weer niet dag en dagelijks aangehad. Sokken is nog erger, ik gooi tijdens iedere shift twee tot drie paar sokken weg omdat er gaten in zitten. En voordat mijn moeder een opmerking maakt, mijn nagels zijn wel degelijk kortgeknipt!

De meeste van mijn collega’s hier hebben de oplossing al gevonden zag ik trouwens, die lopen of op van die lompe hoge werkschoenen (veel te warm!) of ze lopen op van die speciale wandelschoenen met verstevigde zolen. Die zien er weliswaar ook niet bepaald elegant uit maar het lijkt de enige oplossing. Ik ga dus als ik terug ben in Nederland maar eens een investering doen, en ook maar weer nieuwe sokken mee de volgende shift. Voor de derde keer al in een paar maanden tijd…

Een andere investering die ik voor hier had gedaan heeft inmiddels zijn geld wel opgebracht. Het winddichte regenjack heb ik iedere dag aan, en vanavond kwam het wel heel goed van pas want het regende tijdens mijn wandeling terug naar het kamp. Ik heb nog even getwijfeld of ik de bus zou nemen maar zo hard regende het nou ook weer niet. En het leek ook wel goed om alvast weer even te wennen, voor als ik straks terug ben in Nederland…